Makat İltihabı

Makat iltihabı; anorektal apse, perianal apse veya anal apse olarak adlandırılmaktadır. Makat kısmında oluşan apse %90 makat kanalındaki anal (Kanal) dişli çizgiye başka bir deyişle linea dentata'ya açılan 4-10 adet salgı bezinin tıkanması ve iltihaplanması sonucu olarak meydana çıkmaktadır. Anal apse makatta meydana iştirak eden iltihaplanma sonucu olarak irin toplanmasıyla meydana gelmektedir. Anal apse makat salgı bezlerinin iltihaplanmasından ötürü yayılım gösterir.

Makatta yer alan bu bezlerin asıl misyonu mukus salgılayarak dışkı çıkışını kolaylaştırmaktır. Bu vaziyet ivedi cerrahi müdahale gerektiren ciddi sayılabilecek bir hastalıktır. Bu rahatsızlık her yaşta görülebilmekte fakat 30-40 yaş grubunda fazla görülmektedir. Bu sağlık sorununun erkeklerde görülme oranı bayanlarda görülme oranına göre daha çoktur. En çok fazla dışkı yumuşaklığının arttığı ilkbahar ve yaz aylarında görülür. Yerleşim yerlerine göre çeşitli isimler almaktadır. Bu adlar;

Dışkılama anında makat kısmında ağrı meydana gelir ve bu biçimde başlar. İleri ki zamanlarda makat kısmında kızarıklık, şişlik ve hararet düzeyinde yükseliş benzeri belirtiler meydana çıkmaktadır. Hasta olanlarda bu belirtiler dışarısında makattan gelmekte olan irin, ateş, halsizlik ve terleme model belirtiler de meydana çıkmaktadır.

Makatta oluşan irin ve anal apsenin oluşumlarına anal bölgeye tatbik edilen rastgele cerrahi tek müdahale, anal alanda meydana iştirak eden travmalar, anal fissür-fistül varlığı, bundan önce de geçirilmiş meydana iştirak eden anal apse hikayesi benzeri bir şeylere yol açmaktadır. Yeniden makatta irin ve anal apsenin oluşumuna uzunca devam eden ishallerde kapı aralamaktadır. Yeniden çok alkol/içki kullanımı, çok kilo alma miktarı da riziko etmenleri aralasında bulunmaktadır.

Artan irin miktarlarının uygulamış meydana geldiği basınç sebebi ile intersfinkterik apse, kendini çevreleyen komşu dokulara gerçek yayılım göstermekte ve bu biçimde ten altına gerçek ilerleyerek perianal boşluğa ulaşır ve büyüyerek perianal apse oluşumuna kapı aralamaktadır. İltihap ve apsenin teşhis ve rehabilitasyonu ne civarı gecikir ise bu rahatsızlık o oranda çabuk yayılmaktadır ve kompleks vaziyet alır.

Mide ve bağırsak sisteminin en nihai kısmını yaratan makat bölgesinin çevresinde 2 tane adale tabakası bulunur. Dış adale tabakası veya eksternal anal sfinkter, dışkıyı tutma işlevini imkânı sunan çizgili veya iradeli adale liflerinden meydana gelir. İç adale tabakası veya internal anal sfinkter ise düz veya istem dışı adale liflerinden meydana gelir ve birey bu lifleri denetim edemez ve bezlerin misyonu, makatın kayganlığını sağlamak ve dışkılama görevini kolaylaştırır. Belirtilen bezler iltihaplanırsa 'anal kriptit' adı verilir ve sonrasında bağırsak ile ten aralarında tek tünel gelişmektedir ki bunun için 'makat fistülü' adı verilir.